حل مسئله چیدمان تسهیلات با استفاده از نظریه بازی ها

نکته مهمی که در ادبیات مربوط به چیدمان تسهیلات وجود دارد این است که اکثر راه حل هایی که برای چنین مسائلی پیشنهاد شده اند بر کمینه کردن هزینه های انتقال مواد تمرکز کرده اند.وولمن و بوفا در مقاله ای به ارزیابی این معیار و فرضیاتی که این معیار بر پایه آن بنا نهاده شده است، پرداخته اند و انتقادات اساسیی به این نوع ارزیابی چیدمان وارد دانسته اند. یکی از فرض های اساسی این معیار این است که هیچ گونه ارتباط متقابلی بین طراحی چیدمان تسهیلات و سایر مسایل داخلی و خارجی سیستم وجود ندارد. اما در عمل عمدتا این گونه نیست و از یک سو میزان تقاضای مشتریان بدون در نظر گرفتن رفتار رقبا قابل پیش بینی نمی باشد و از سوی دیگر بدون مشخص بودن سیستم انتقال مواد، هزینه های انتقال مواد بین زوج تسهیلات قابل محاسبه نیست.از نقطه نظر بررسی اثر عوامل خارجی تاثیرگذار بر چیدمان تسهیلات، متاسفانه تحقیقاتی در این زمینه در ادبیات موضوع یافت نمی شود.اکثر تحقیقات موجود به مطالعه چیدمان تسهیلات در یک بازار کاملا انحصاری پرداخته اند و از اثر رفتار و فعالیت های رقبا بر میزان تقاضا و در نتیجه تصمیمات شرکت در زمینه چیدمان تسهیلات صرف نظر کرده اند. علاوه بر اثر رفتار رقبای موجود در بازار، لازم است اثر اجزاء داخلی سیستم بر چیدمان تسهیلات نیز منظور شود. نوع سیستم انتقال مواد، یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر چیدمان تسهیلات محسوب می شود. بررسی ادبیات مربوط به حل این دو مسئله به صورت همزمان، موید این مطلب است که مدل های موجود، عمدتا به دنبال کمینه کردن تابع هدفی هستند که از ترکیب خطی چند تابع هزینه به دست آمده است. تا زمانی که طراحی چیدمان تسهیلات و سیستم انتقال مواد توسط یک تصمیم گیرنده صورت گیرد، چنین رویکردی می تواند قابل قبول باشد. اما در شرایطی که این دو مسئله توسط واحدهای تصمیم گیری جداگانه مورد مطالعه قرار می گیرد، با یک مسئله تصمیم گیری گروهی مواجهیم که طی آن از یک سو، طراح چیدمان تسهیلات به دنبال کمینه کردن هزینه های متغیر انتقال مواد است و از سوی دیگر، طراح سیستم انتقال مواد به دنبال کمینه کردن هزینه های سرمایه گذاری بر روی تجهیزات انتقال مواد می باشد. یکی از ابزارهای بسیار مفید جهت بر طرف سازی مشکل وجود تضاد منافع و دستیابی به یک حالت تعادل، استفاده از نظریه بازی هاست. در این تحقیق، مدل بازی استکلبرگی پیشنهاد می شود که تصمیم گیری برای چیدمان در بازارهای انحصاری چندجانبه با در نظر گرفتن اثر تصمیمات اتخاذ شده از سوی طراح سیستم انتقال مواد را ممکن می سازد.در ادامه با حل نمونه های عددیواقعی و شبیه سازی شده و مقایسه نتایج با مدل های موجود، کارایی مدل پیشنهادی را نشان می دهیم.